İŞE GİRİŞ MUAYENESİ VE İŞE GİRİŞ/PERİYODİK MUAYENE FORMU DÜZENLEMEDE ÖNEMLİ NOKTALAR
Sadece sağlığın korunmasını değil geliştirilmesini de içeren işyerinde sağlık gözetimi, sürekli bir sağlık hizmeti olarak;
İşe giriş muayeneleri
Periyodik muayeneler
İşe dönüş muayeneleri
Kırılgan gruplara ve kronik hastalığı olanlara özelleştirilmiş muayeneler
Sağlık sorunu veya hastalık nedeniyle devamsızlığı olan sık sık sevk veya rapor isteyen çalışanların takibi, tanı ve tedavilerinin incelenmesi,
Çalışanların sağlıklı yaşam açısından yaşam tarzları, işyerinde sunulan beslenme ve sıvı tüketim olanaklarının gözlenmesi şeklinde sıralanabilir.
Bu bağlamda sağlık gözetiminin temel bileşenleri:
İşe giriş muayenesi ve uygun işe yerleştirme
İşyeri ortam faktörlerinin değerlendirilmesi
İşyeri risklerinin kontrolü
Aralıklı kontrol muayeneleri
İşyerinde sağlık hizmeti sunulması
Sağlık eğitimi ve danışmanlık olarak sıralanabilir.
Sağlık gözetiminin ilk basamağı olan İŞE GİRİŞ MUAYENESİ bileşenleri aşağıda sunulmuştur:
Sağlık ve mesleki öykünün alınması,
Ayrıntılı soy geçmiş tıbbi öyküsünün alınması
Fizik muayenesinin yapılması,
Rutin laboratuvar tetkiklerinin yapılması,
İşin niteliğine göre özel tetkiklerin yapılması,
Bu muayenelerin sonucunda saptanan sorunlara göre kişinin öngörülen iş ve koşullarda çalıştırılabileceği, bazı işlerde veya bazı çalışma koşullarında çalıştırılması veya çalıştırılmaması seçeneklerinden uygun olan iş yeri hekimi tarafından önerilir.
Çalışan adayının çalıştırılma koşulları saptanırken gerekirse iş yeri hekimi uzman görüşü talebinde bulunabilir. Ancak çalışan adayının işyerinde düşünülen işte çalışıp çalışamayacağı, hangi koşullarda çalışabileceği kararının tek yetkilisi ve sorumlusu iş yeri hekimidir.
İşe giriş muayenesi sırasında fotoğrafta görülen İŞE GİRİŞ / PERİYODİK MUAYENE FORMU ilgili bölümü işyeri hekimi tarafından doldurulmalıdır. Formda sarı noktalar ile işaretlenmiş kısımlar işyeri ve çalışan adayı tarafından doldurulur ancak sarı mavi noktalarla işaretlenmiş kısımlarda işyeri hekiminin çalışan adayına danışmanlık yapması gerekebilir. Bu bölümler tıbbi öz/soygeçmiş sorgulaması içermekte olup cevapların net ve doğru olması önemlidir.
Mavi iki büyük nokta arasında kalan bölümler kesinlikle ve sadece iş yeri hekimi tarafından doldurulmalıdır.
Üzücü not: Sahada bazı iş yerlerinde işe giriş formlarının yardımcı sağlık personeli veya iş güvenliği uzmanı arkadaşlarımız tarafından doldurulup doktor kaşesinin basıldığına dair duyumlarımız mevcuttur ki imzaların kimin tarafından atıldığı da sorulması gereken önemli bir sorudur. Bu uygulama tamamen yasa dışı olup resmi evrakta sahtecilik olarak kabul edilebilir.
İşe giriş formunun kırmızı nokta ile belirlenmiş kısmında iş yeri hekimi çalışan adayının çalışma koşulları için son kararını bildirmelidir. Çalışanın imzası da mutlaka alınmalıdır.
İşe giriş formu doldurulmasında (formda yazılmamış da olabilir) dikkat edilmesi gereken önemli noktalar:
Çalışanın;
Onamını gösteren imzanın mutlaka alınması
Tıbbi öz/soy geçmiş öykülerinin düzgün not edilmesi
Soy geçmiş öykülerinin yansı sıra halen birlikte yaşanılan ev halkına dair sorgulama yapılması
Kullanılan ilaçların mutlaka sorgulanması
Alerji öyküsünün mutlaka sorgulanması
Kişinin hobilerinin sorgulanması
Daha önce çalışmış olduğu işyerlerinde işe giriş ve periyodik muayene formlarının talep edilmesi
Formda sorulmamış olsa da çocuklukta ebeveynlerin ya da varsa çalışan büyük kardeşlerin; şimdiki zamanda da ev halkından çalışan kişilerin işlerinin sorgulanması. Bazı meslekler ailelerde ebeveynden çocuğa devredilmekte olup olası meslek hastalıkları risklerinde çocukluk dönemi kimyasal madde, toz, alerjen, polen maruz kalımları söz konusu olabilir. Aynı şekilde şimdiki zamanda ev halkından çalışanların da eve maruz kalınabilecek riskler taşıması mümkündür.
Ev halkında sigara alkol vb. bağımlılığın sorgulanması
Ev halkında psikososyal risk yaratabilecek sağlık sorunlarının varlığı
Soy geçmiş öyküsünde sigara, alkol vb madde bağımlılıkları da sorgulanmalıdır.
Tüm bu sorgulamalar sonrası fizik muayene ve yapılmış bulunan tetkik ve tahlillerin incelenmesi ile iş yeri hekimi sonuç kararını yazar.
Gerekli birimlere işe giriş muayene formu iletilmez sadece verilmiş bulunan karar YAZILI olarak bildirilir.
Önemli not: İşe giriş muayene kararlarının çalışan dosyasına yazılı bir şekilde ekleneceğine dair öneri defterine not düşülmesi ve/veya ilgili birimlere mail ile bildirilmesi daha sonra çıkabilecek anlaşmazlıkların önlenebilmesi açısından önemlidir.
Hatta gerekirse gün sonunda o gün yapılmış bulunan işe giriş muayenelerinin sonuçları toplu liste halinde ilgili birime mail ile iletilebilir.
Daha klasik bir tutum olarak poliklinik defterine de not düşülebilir.
Özetle söz uçar yazı kalır.
Büyük harflerle son önemli tekrar hatırlatma:
İŞE GİRİŞ FORMU İŞ YERİ HEKİMİ TARAFINDAN DOLDURULMAK ZORUNDADIR.
FARKLI UYGULAMAYA NEDEN OLAN İŞ YERİ HEKİMİ VE DOLDURAN KİŞİ RESMİ EVRAKTA SAHTECİLİK YAPMIŞ OLUR.
DOLDURAN KİŞİ DAHA BÜYÜK RİSK ALTINDADIR ÇÜNKÜ O EVRAKTA KENDİSİNİN EL YAZISI MEVCUTTUR.
Sağlık gözetiminin diğer bileşenlerini farklı bültenlerde sunabilmek ümidi ile…
Hekim F. Yonca AYAS PhD (İş Sağlığı)
07.04.2025