MESLEK HASTALIKLARINDA İŞYERİ HEKİMİ VE İŞVERENİN SORUMLULUĞU

İŞYERİ HEKİMİNİN DÜZENLİ OLARAK İŞYERİNİ ZİYARET ETMESİ İŞE GİRİŞ VE PERİYODİK MUAYENELER YAPMASI MESLEK HASTALIKLARININ ÖNLENMESİ AÇISINDAN ÖNEM TAŞIMAKTADIR.

Meslek hastalıkları iş kazaları gibi sansasyonel olmadığından ve uzun sürede meydana geldiğinden gölgede kalmakta ancak çalışanlar ve aileleri için önemli olumsuz sonuçlara sebep olmaktadır. En büyük sorun ise tanı ve bildirimde geç kalınmasıdır.

Bu da ancak iş sağlığı sisteminin düzenli olması ve iş yeri hekimlerinin mesleki yetki ve sorumluluklarına sahip çıkması ile gerçekleşebilir.

Temel İş Sağlığı Kitabımda da yazmış olduğum gibi: (1)

‘’ Çalışma yaşamı içinde bazı problemler geçmişe ait veriler içinde yer almadığı için gözden kaçabilir. Bağlantı bilinse bile iş sağlığı profesyonelleri, çalışanlar ve diğerleri sorunun işyeri ortam koşulları ile ilişkisini kuramayabilir. Çünkü işe bağlı olarak tanı konulan sağlık problemlerinin bilimsel olarak raporlanması için gereksinimler net ve düzenli değildir (2).

Bu nedenler ile işyeri hekimi genel teknolojiyi, iş ve ekonomik alandaki gelişmeleri, tıbbi gelişmeleri ve iş sağlığı alanındaki gelişmeleri dikkatle izlemek bilimsel veriler üstüne oturtmak zorundadır. İş sağlığı işverenlerin, toplumun ve ne yazık ki bazı meslektaşlarımızın öngördüğü gibi hasta muayenesi ve reçete yazmanın sınırlarını aşan bir bilim dalıdır. En unutulmaması gereken ve önemli yanı ise oluşabilecek meslek hastalıklarının ve iş kazalarının önlenebilir olmasıdır. Şekilde görüldüğü gibi en büyük sorunlardan bir tanesi ise rapor edilen sorunların buzdağının sadece görünen yüzü olmasıdır. Özellikle bu nedenle işe giriş ve periyodik muayeneler bağlantı kurma ve semptomsuz etkilenmeyi yakalama açısından çok önemlidir.’’

Bu bağlamda iş yeri hekiminin tüm aşamalarda önemli etkisi bulunmaktadır:

1.        Bildirimlerin yapılması

2.        İş ile ilişki kurulması

3.        Doğru ve yeterli tıbbi bakım açısından farklı sağlık birimleri ile etkili iletişim

4.        Tıbbi bakım alımının sağlanması

5.        Semptomu olmayan çalışanların meslek hastalığı açısında erken tanısını sağlayacak etkin işe giriş ve periyodik muayenelerin yapılarak erken ip ucu sağlayacak gelişmelerin gözlenmesi.

Tüm bu verilerin ve kanıta dayalı tıbbi yaklaşımın bize söylediği şudur:

İşyeri hekimi vicdani ve mesleki olarak etik açıdan, yasal açıdan önemli sorumluluğa sahiptir.

İş Sağlığı açısından işveren veya vekilinin de sorumluluğu bulunmaktadır. Her ne kadar işveren danışman olarak işyeri hekimi ile anlaşmış olsa da yasal olarak bu durum olası meslek hastalığında suçunu ve sorumluluğunu azaltmaz. İşverenin iş sağlığı açısından sistemi oluşturma, düzenleme ve denetleme yetki ve sorumluluğu mevcuttur. Bu yetki ve sorumluluğunu ise işyeri hekimine bilimsel, yasal çalışma alanı oluşturarak, müdahale etmeyerek yerine getirmekle yükümlüdür.

İş Sağlığı çalışanlar için, toplum için bir insanlık hakkıdır.

Hekim F. Yonca AYAS PhD (İş Sağlığı)

Kaynaklar:

1.        Ayas F. Y. Temel İş Sağlığı Kitabı  Bordo Bilim Yayınları 2021 Antalya

2.        Levy ve ark. Occupatıonal and Enviromental Health, Oxford 2011 6. Baskı

Şekil: 2 nolu kaynaktan uyarlama